การเจริญเติบโตและพัฒนาการทางเพศของวัยรุ่น

การเจริญเติมโตและพัฒนาการทางเพศของวัยรุ่น

     วัยรุ่นเป็นช่วงวัยที่สำคัญที่สุด เพราะเป็นวัยเชื่อมต่อระหว่างวัยเด็กกับวัยผู้ใหญ่ เรียกได้ว่าเป็นวัยหัวเลี้ยงหัวต่อของชีวิต และเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา วัยรุ่นจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพชีวิตที่ดีถ้าได้รับการอบรม เลี้ยงดู ความรัก ความเข้าใจจากครอบครัว เพื่อน โรงเรียน และสังคม อย่างถูกต้องเหมาะสม

     วัยรุ่น เป็นวัยที่มีอายุระหว่าง ๑๓-๒o ปี และมีภาวการณ์เจริญเติบโตเร็ว มีความกระตือรือร้นมีความสามารถเพิ่มขึ้นหลายอย่าง สนใจผู้อื่น และสนใจในเรื่องความแตกต่างทางบุคลิกภาพมากขึ้น มีเจตคติต่อบุคคลในแง่ดี สามารถใช้ความคิดของตนเองได้อย่างมีเหตุผลทั้งแสดงความสามารถทางปัญญาในการอภิปรายหรือแสดงความคิดเห็นร่วมกับผู้อิ่นได้ สนใจรูปร่างของตน ฉะนั้นวัยรุ่นจึงชอบส่องกระจก เพื่อปรับปรุงบุคลิกภาพของตนอยู่เสมอ ซึ่งเราสามารถจำแนกพัฒนาการของวัยรุ่นได้ ดังนี้  

1.1 การเปลี่ยนแปลงหรืพัฒนาการทางร่างกาย

     เมื่อเด็กหญิงมีอายุย่างเข้า ๑๓-๑๕ ปี หรือเด็กชายมีอายุอย่างเข้า ๑๔- ๑๗ ปี นับได้ว่าย่างเข้าสู่วัยรุ่นหรือวัยแตกเนื้อหนุ่มสาว ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายที่สำคัญ

เพศชาย

   เพศชายจะเจริญเติบโตเข้าสู่ระยะวัยรุ่นช้ากว่าเพศหญิง ๑-๒ ปี ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในตอนต้นและลดอัตราการเจริญเติบโตไห้ช้าลง เมื่อเข้าสู่ระยะวัยรุ่นตอนปลาย จะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของวัยรุ่นชาย คือ ร่างกายจะขยายใหญ่ขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แขนขายาวและใหญ่ขึ้น  น้ำหนักและส่วนสูงจะสูงขึ้นอย่างรวดเร็วจนเมื่อมีอายุประมาณ ๑๗-๑๙ ปี หลังจากนี้ส่วนสูงอาจเพิ่มอีกเล็กน้อยมีกล้ามเนื้อมากขึ้นและแข็งแรงขึ้น ไหล่กว้างขึ้นทำไห้ดูแกร่งสมเป็นชาย มีขนขึ้นตามบริเวณหัวหน่าว อวัยวะเพศ และรักแร้ มีขนตามแขนและหน้าแข้ง หนวดเคราเริ่มหยาบขึ้น และเสียงจะห้าวขึ้น อวัยวะเพศมีขนาดใหญ่ขึ้น และสามรถผลิตเซลล์สืบพันธ์หรืออสุจิ

เพศหญิง

  เพศหญิงจะมีการเจริญเติบโตและพัฒนาการเร็วกว่าเพศชายประมาณ ๒ ปี ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและค่อยๆลดอัตราการเปลี่ยนแปลงเมื่อเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลายเช่นเดียวกับวัยรุ่นชาย ซึ่งในระยะนี้ลัษณะและขนาดของอวัยวะต่างๆจะใกล้เคียงกับผู้ใหญ่ มีการปลี่ยนแปลงทางร่างกายภายนอกหลายอย่าง คือ แขนขายาวขึ้น มือใหญ่ขึ้น และสะโพกขยายออก เต้านมเจริญเติบโตขึ้น มีขนขึ้นตามบริเวณหัวหน่าว อวัยวะเพศ และรักแร้ ร่างกายจะสูงขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่ออายุประมาณ ๑๔ ปี และสูงขึ้นอีกเล็กน้อยหลังจากอายุ ๑๕ ปี และจะมีความสูงคงที่เมื่อ ๑๗-๑๘ ปี กล้ามเนื้อและกระดูกจะแข็งแรง อวัยวะต่างๆทำงานได้ดีและมีประสิทธิภาพ ส่วนการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายภายในนั้นต่อมเพศจะหลั่งฮอร์โมนออกมากระตุ้นไห้รังไข่เจริญเติบโตและสุกเกิดการตกไข่และมีประจำเดือนหรือระดูซึ่งแสดงถึงการย่างเข้าสู่วัยรุ่นของเพสหญิง เพราะการมีประจำเดือนเป็นการแสดงออกถึงวุฒิภาวะทางเพศที่เจริญเติบโตที่บ่งบอกถึงความพร้อมต่อการตั้งครรภ์

1.2 การเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจ

จากการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย ส่งผลให้อารมณ์และจิตใจของวัยรุ่นเกิดการเปลี่ยนแปลงโดยมีสาเหตุมาจากการวิตกกังวลเรื่องรูปร่างไม่สมส่วน การมีสิวบนใบหน้าจึงอาจถูกเพื่อนล้อเลียนจนเกิดเป็นปมด้อย ความอยากรู้อยากเห็นในเรื่องเพศอันเนื่องมาจากฮอร์โมนเพศ การต้องการความรักความห่วงใย การต้องการความอิสระ จากสาเหตุดังกล่าว ทำไห้มีผลกระทบต่ออารมณ์และจิตใจของวัยรุ่นได้

1.3 การเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาการทางสังคม

การเปลี่ยนแปลงทางกาย อารมณ์ และความคิดของวัยรุ่นทำไห้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมด้วย วัยรุ่นทั้งหญิงทั้งชายจึงรู้จักเลือกคบเพื่อนโดยใช้เหตุผลอื่นเพิ่มขึ้น คือ เลือกคบเพราะผู้นั้นแจ่มใส ร่าเริง เรียนเก่ง หรืสุภาพอ่อนโยน  เด็กวัยนี้จะสนใจกีฬามากจึงมักเล่นด้วยกันและคอยติดตามให้กำลังใจเมื่อตนไม่ได้เล่น